คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง อ.ตุล หรือเชฟหมี เป็นตัวตนของคนๆ หนึ่งที่ผมอยากจะเขียนถึงมากที่สุด และไม่คิดว่ามรณกรรมของ อ.ตุล จะมาถึงเร็วขนาดนี้

ผมไม่ได้รู้จัก อ.ตุล เป็นการส่วนตัว แต่ชอบงานของ อ.ตุล มากๆ (รวมทั้งเชฟหมีครัวกากๆ) โดยติดตามและเรียนรู้จากพวกวิดีโอ บทความสั้นๆ ในมติชนสุดสัปดาห์ และหนังสือต่างๆ แต่โดยส่วนตัวแล้ว ผมคิดว่า อ.ตุล เป็นครูที่ดีและบ่อยครั้งก็มีการสอนและอธิบายเนื้อหาต่างๆ เกี่ยวกับปรัชญาและศาสนา อ.ตุล ทำให้เราเห็นมุมมองของปรัชญาและศาสนาที่แตกต่าง เปิดกว้าง และโอบอ้อมอารี ซึ่งทำให้ผมได้เรียนรู้เยอะมาก

ผมยังจำได้ดีว่ามีปีหนึ่งในชีวิตของผมที่ต้องเปิดฟังคลิปวิดีโอรายการที่ อ.ตุล ร่วมจัดกับคนอื่นๆ อาทิ คุณนิ้วกลม ในรายการนิ้วกลมดมโรตี หรือคุณจอมขวัญ และ อ.ศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ ในรายการตั้งวงเหล้า บางคลิปผมเปิดวนซ้ำๆ จนจำเนื้อหาหรือจังหวะการเล่นมุกตลกของ อ.ตุล ได้เป็นอย่างดี แต่ทุกครั้งที่ได้เปิดคลิปเหล่านั้นฟัง ผมไม่ได้แค่ความสนุกหรือความบันเทิงจากการเล่นคอสเพลย์หรือมุกห้าบาทสิบบาทเท่านั้น ผมได้ค้นพบมุมมองของการศึกษาแบบสังคมศาสตร์หรือมนุษยศาสตร์แบบที่โอบอ้อมอารีมากๆ

อ.ตุล มักจะเน้นย้ำเสมอที่จะไม่ให้เราตัดสินใครในเรื่องความเชื่อ ซึ่งถ้าหากย้อนกลับไปที่ตัวผมเมื่อหลายๆ ปีก่อน ที่ความเชื่อถูกสั่นสะเทือนจากปัจจัยหลายๆ อย่าง ผมอาจจะเป็นเที่ยวตัดสินความเชื่อของคนเหล่านั้น แล้วมองความเชื่อต่างๆ ด้วยสายตาที่ดูถูกด้วยซ้ำ แต่การได้มาเรียนเรื่องปรัชญา ศาสนา และความเชื่อต่างๆ กับ อ.ตุล ไปพร้อมๆ กับมุกแบบห้าบาทสิบบาทนี้กลับทำให้ผมได้เปิดหูเปิดตาในเรื่องเหล่านี้มากๆ ผมยังนั่งจดเนื้อหาการพูดคุยตามคลิปต่างๆ ของ อ.ตุล เก็บไว้ แล้วหวังว่าถ้ามีโอกาสคงจะได้หยิบมาเรียบเรียงเป็นกิจลักษณะ

ผมไม่ใช่ลูกศิษย์โดยตรงของ อ.ตุล แต่ผมกล้าที่จะบอกว่า อ.ตุล เป็นครูของผมที่ผมเคารพมากๆ พอๆ กับบรรดาครูบาอาจารย์ที่สั่งสอนในคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ท้ายที่สุดบทเรียนสุดท้ายที่ อ.ตุล ได้สอนกับผมคือ มรณานุสติ ผมยังจำได้เมื่อช่วงกลางหรือปลายปีที่แล้ว ผมได้มีโอกาสดูคลิปวิดีโอที่ อ.ตุล พูดในคลิปที่ชื่อว่า ทัศนะความตาย ในงานซ้อมตายของนิ้วกลม อ.ตุล ได้พูดถึงประเด็นสำคัญว่า “เราจะรู้ซึ้งถึงความตาย เมื่อเห็นคนที่เรารักตาย”

ใจความสำคัญของคลิปและการสนทนานั้นของ อ.ตุล คือ การแสดงให้เราๆ ทุกคนเห็นว่าความตายนั้นไม่ได้เป็นเรื่องไกลตัว แต่เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นกับเราได้ทุกๆ เมื่อ ทั้งในฐานะคนที่จะออกเดินทางครั้งสุดท้ายหรือทั้งในฐานะคนที่ยังมีชีวิตอยู่ต่อไป มรณกรรมของคนที่เรารักจึงมีความสำคัญในฐานะบทเรียนที่สอนเราในการรับมือกับความตายได้ดีที่สุด ไม่ว่าเราจะจินตนาการเกี่ยวกับความตายของเรามากเพียงใด มันก็เป็นเพียงจินตนาการ ที่เราไม่สามารถตระหนักถึงความตายได้จริงๆ จนกว่าเราจะได้เจอกับการตายของคนที่เรารัก

ณ ขณะที่ผมรับรู้ถึงการจากไปของ อ.ตุล อย่างที่ไม่หวนกลับมานั้น ผมได้กลับมาทบทวนเกี่ยวกับชีวิตต่างๆ มากมาย ผมได้ระลึกถึงชีวิตของตัวเองมากขึ้น ความตายของ อ.ตุล จึงทำให้ผมกล้าที่จะตัดสินใจเปลี่ยนแปลงชีวิตตัวเอง แล้วใช้ชีวิตให้เป็นไปอย่างเต็มที่ตามใจปรารถนามากขึ้น ซึ่งเป็นความกรุณาที่เราจะมีกับตัวเอง

แม้ในด้านหนึ่ง อ.ตุล จึงเป็นครูที่ผมไม่เคยได้รู้จัก ความน่าเสียดายคือ จะไม่มีโอกาสได้ติดตามเนื้อหาที่น่าสนใจจาก อ.ตุล อีกแล้ว แต่ในด้านหนึ่ง อ.ตุล ได้แสดงให้เห็นว่าเพื่อนมนุษย์คนหนึ่งจะบรรลุความเป็นที่รักกับเพื่อนมนุษย์ทั้งหลายได้อย่างไร

ผมขอให้การเดินทางของ อ.ตุล ครั้งนี้เป็นไปโดยสงบและสันติ ผมเชื่อว่า อ.ตุล ได้จากไปจากโลกนี้แล้วไปอยู่ในความรักในจิตใจของเราทุกคน